Dünyanın en büyük altı uzay ajansından biri olan Avrupa uzay ajansı (ESA), birkaç ülkeden ve kolektif bir gruptan oluşan tek uzay ajansı olması bakımından benzersizdir.
Sayfa içeriği
Avrupa Uzay Ajansı Nedir?
Avrupa uzay ajansı (veya ESA), uzay bilimini ve araştırmasını denetleyen hükümetler arası bir kuruluştur. ESA, finansal ve bilimsel kaynakları bir araya getiren ve Avrupa’nın uzay potansiyelinin geliştirilmesine katılan 22 Avrupa ülkesinden oluşmaktadır. ESA, uzay Bilimleri alanında uzay araştırmaları ve deneyleri ile, bilgi ve teknolojinin sınırlarını genişletmeyi amaçlamaktadır.
Avrupa uzay ajansı, 1975 yılındaki ilk kuruluşundan bu yana kendi bünyesine sürekli olarak yeni üye devletler ekledi – en son 2015 yılında Estonya ve Macaristan arasında bir anlaşma imzalandı. Bugün, Avrupa uzay Ajansı’nın 2.500’e yakın çalışanı var ve 2021 mali yılı için bütçe 14,4 milyar avro olarak belirlenmişti. ESA’NIN şu anki CEO’su Johann-Dietrich Wörner’dir.
Avrupa Uzay Ajansına Üye Devletler
ESA’ya şu andaki resmi rakamlara göre 22 üye devlet bulunmaktadır: Belçika, Avusturya, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İrlanda, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, Norveç, Polonya, Portekiz, Romanya, İspanya, İsveç, İsviçre ve Birleşik Krallık.
ESA’NIN resmi üye ülkelerine ek olarak, Esa’nın ortak üyeleri Letonya ve Slovenya’dır. Diğer altı Avrupa ülkesi de ESA ile işbirliği anlaşmaları çerçevesinde projelere katılıyor; Bunlar Bulgaristan, Hırvatistan, Kıbrıs, Litvanya, Malta ve Slovakya’dır. Kanada Avrupa’da bulunmasa da, ESA ile bir işbirliği anlaşması var ve ESA Konseyi’nin bir parçasıdır.
Avrupa Uzay Ajansı Nerededir?
ESA’nın çok sayıda Avrupa ülkesinde, her bir tesisin farklı görevlerden sorumlu olduğu fiziksel tesisleri vardır.
- ESA genel merkezi: Avrupa Uzay Ajansının asıl merkezi Fransa’nın Paris şehrindedir. ESA’NIN ana üssü, politikalarını ve programlarını şekillendirdiği yerdir.
- Avrupa Astronot Merkezi (UAC): Almanya’nın Köln şehrinde bulunan bu tesis, Astronot eğitimlerinin verildiği yerdir.
- Avrupa Uzay Operasyonları Merkezi (ESAC): İspanya’nın Madrid şehrinde bulunan bu merkez, ESA’nın astronomi ve uzay bilimi merkezidir.
- Avrupa Uzay Operasyonları Merkezi (ESOC): Almanya’nın Darmstadt şehrinde bulunan ESOC tesisi, Ajansın ana uçuş kontrol merkezidir.
- ESA Yeryüzü Gözlem Merkezi (ESRIN): İtalya’nın Frascati kentinde bulunan bu tesis, ESA’nın yeryüzü gözlem merkezidir.
- Avrupa Uzay Araştırma ve Teknoloji Merkezi (ESTEC): Hollanda’nın Noordwijk şehrindeki bu tesis, ESA’NIN uzay teknolojisi ve uydu testlerini gerçekleştiği bir yerdir.
- Avrupa Uzay Uygulamaları ve Telekomünikasyon Merkezi (ECSAT): Harwell, İngiltere’de bulunan, uzay Telekomünikasyon konusunda uzmanlaşmış bir ESA araştırma merkezidir. Burası ayrıca, ESA’nın en yeni ve Birleşik Krallık’taki ilk tesisidir.
Avrupa Uzay Ajansının Kısa Tarihi
Avrupa uzay Ajansı’nın tarihi geçtiğimiz yüzyılın 60’larında başladı, yani 1960’lı yıllarda.
- Öncüler: 60’lı yılların başında, Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyetler Birliği arasındaki uzay yarışı tüm hızıyla devam ediyordu. Avrupalı bilim adamları, uzay uçuşu alanında bu iki süper güç ülkeyle rekabet etme şansına sahip olmak için, diğer Avrupa ülkelerindeki bilim insanlarıyla güç birliği yapmak ve kaynakları birleştirmeleri gerektiğini fark ettiler. 1962 yılında Avrupa ülkelerinden gelen ekip iki farklı uzay ajansı kurdu: Bunlardan birisi, Uydu sisteminin lansmanını yapan Avrupa Fırlatma Aracı Geliştirme Örgütü (ELDO) diğeri ise, uzay bilimi araştırmalarına katılan ve uzay aracı geliştiren Avrupa uzay araştırmaları Örgütü (ESRO) idi.
- ESA’nın kökeni: ESRO, varlığının ilk 10 yılında, uzay araştırmaları alanında önemli bir yere sahipken, ELDO pek çok teknolojik sistem, politik tartışmalar ve finansman eksikliği nedeniyle asla benzer bir başarı elde edemedi. ELDO’nun 1975 yılındaki mücadelesi, iki ajansın bir araya gelmesiyle sonuçlandı ve böylece 10 kurucu ülke ile birlikte, ortaya Avrupa Uzay Ajansı diye bir kurum çıktı.
- NASA ile işbirliği: ESA ortaya çıkmadan hemen önce ESRO, “Spacelab” adlı uzay mekiği uçuşlarında kullanılmak üzere yeniden kullanılabilir bir laboratuvar oluşturmak için NASA ile ortaklık kurdu. NASA, bu ortaklık neticesinde, çok geçmeden ESA’yı astronot uygulamalarını NASA’ya sunmaya davet etti ve bu da, Avrupa Astronomi Birliğinin kurulmasına yol açtı.
- İnsan uzay uçuşu: Avrupalı astronotlar 70’lerin ve 80’lerin sonlarında, NASA uzay mekiği ve Rusların Soyuz aracı gibi çeşitli görevlere katıldılar. ESA’NIN ünlü astronotları İsviçreli Claude Nicollier ve Alman Thomas Reiter idi. Nicollier, Hubble uzay teleskobu’na hizmet etmek için iki uçuş yaptı ve uzay mekiği uçuşu sırasında uzay yolculuğu yapan ilk ESA astronotuydu. Thomas Reiter, uzay uçuşu yapan ilk Alman astronotu ve Uluslararası Uzay istasyonunun mürettebatına katılan ilk Avrupalı astronottu.
Avrupa Uzay Ajansı (ESA) Ne İş Yapıyor?
ESA’nın temel görevleri arasında şunlar yer alır: Roketler ve uydular inşa etmek, roketler ve uydular fırlatmak, Avrupalı astronotları eğitmek, yeryüzü gözlemlerini yapmak ve güneş sistemini incelemek. İşte ESA’nın bazı büyük başarılarının yanı sıra gelecek için bazı planları.
Columbus bilim Laboratuvarı: ESA, Esa’nın Uluslararası Uzay istasyonuna en büyük katkısı olan Columbus bilim laboratuvarı’nı kurdu. 2008 yılında Columbus uzay mekiği Atlantis’te ISS’ye (Uluslararası Uzay İstasyonu) fırlatıldı.
Lisa Pathfinder: 2015 yılında, VV06 Vega uçuşunda Lisa (lazer interferometrik uzay anteni) Pathfinder uzay aracını fırlattı. LISA‘nın amacı, ESA’nın 2034’te başlatmayı planladığı, astronomik kaynaklardan gelen yerçekimi dalgalarını – uzay-zaman dokusundaki küçük dalgalanmaları – tespit etmek ve doğru bir şekilde ölçmek için gerekli olan teknolojiyi test etmektir.
ExoMars Projesi: ESA, ExoMars projesinin bir parçası olarak Mars’ta yaşamın varlığına dair kanıt arıyor. Bu programın ilk kısmı – Rusya ile bir işbirliği – 2016 yılında Trace Gas Orbiter uydusunun Mars’ın yörüngesine fırlatılmasıydı. Exomar projesinin bir sonraki bilimsel misyonu, 2022 için planlanıyor ve kaya örneklerini araştırmak ve keşfetmek için Kızıl gezegene bir gezgin gönderecek.
Galileo GPS: ESA, Avrupa ülkelerinin ABD veya Rus GPS sistemlerine (Avrupa ülkelerinin kontrol edemediği) güvenmek zorunda kalmaması için bir ‘Galileo konumlandırma sistemi’ oluşturdu. İlk Galileo uyduları 2016’da yayına girdi ve ESA, Galileo’nun 2021’e kadar tamamen faaliyete geçmesini bekliyor.
Bepicolombo Misyonu: ESA 2018 yılında, Japonya Havacılık ve uzay araştırmaları ajansı (JAXA) ile ortaklaşa, Merkür roketi Ariana’da Bepicolombo misyonunu başlattı. Bepicolombo Merkür uzay sondasının amacı, Merkür’ün manyetik alanını, iç yapısını ve yüzey yapısını incelemektir. Bepicolombo’nun, Aralık 2025’te Merkür’e ulaşması bekleniyor.
Ariana 6 ve Vega-C Fırlatma Sistemi: ESA şu anda, yeni nesil roketlerin tasarımlarını geliştirmeye devam ediyor: ESA, Ariana 6 ve Vega-C roket fırlatma sistemleriyle, Avrupa’nın uzaya otonom erişimi olmasını sağlamak için kendi roketlerini geliştirip fırlatıyor.
Avrupa Hizmet Modülü (European Service Module): ESA, şu anda yeni Artemis Programı kapsamında, Kasım 2021’de fırlatılması beklenen NASA’nın Orion uzay aracına güç sağlayacak bir Avrupa hizmet modülü inşa ediyor – Uzay aracını doğru sıcaklıkta ve rotada tutmanın yanı sıra elektrik, su, oksijen ve nitrojen sağlar.
ATHENA misyonu: ESA, 2031’de ATHENA misyonunu (Yüksek Enerjili Astrofizik için Genişletilmiş Teleskop) başlatmaya hazırlanıyor. ATHENA, uzay vizyonu programının bir parçası olarak ESA’NIN sıcak gaz yapılarını incelemek ve süper kütleli kara delikler aramak için kullanacağı bir X-ışını uzay teleskopudur.
Merhaba, yeni şeyler keşfetmeye ne dersiniz? Bunun için sizi, poyska.com‘un Anasayfasına ya da bu yazımızın bulunduğu Bilim & Teknoloji kategorisine bekleriz.
